بسیج احیاگر فریضه امر به معروف و نهی
از منکر
محمد حسین رحمانی
برای حفظ هر جامعه از فساد و انحراف
و سقوط، نظارت همگانی و در بعضی از موارد، نظارت گروهی اشخاص لازم و ضروری است تا
افراد صالح بر آن چه بر جامعه می گذارد، نظارت داشته باشند و جامعه و فرد را از
«رفتن به سوی فساد و انحرافات» محفوظ نگاه دارند. بر اساس همین استدلال، از
مهمترین و عظیم ترین فرایض و
واجبات اسلامی امر به معروف و نهی از منکر است و مضمون کامل تر فرمایش حضرت
امیرالمؤمنین علی (ع) در رابطه با اقامه این دو فریضه مهم تفکر برانگیز است، آنجا
که فرمود: «تمام کارهای نیک و حتی جهاد در راه خدا، در برابر امر به معروف و نهی
از منکر همچون قطرهای آب در برابر دریایی پهناور است.» فریضه الهی امر به معروف و
نهی از منکر در مراحل انتقال و حفظ ارزش ها و هنجارهای اجتماعی در پروسه جامعه
پذیری و مراقبت اجتماعی می تواند ایفاگر نقشی حیاتی بوده و اعاده و اجرای آن راه
اساسی برای حفظ ارزش ها به حساب آید. چنانچه جامعه شناسی چون «چارلز هورتن کولی»
معتقد بود «تمایلات و خواست های فرد که منشاء بدنی دارند، در جریان پرورش اجتماعی
تحت تأثیر مستمر دو عامل قرار دارند و تدریجاً تا حدودی
تعدیل می شوند. این عوامل عبارتند از: اشارت
و تذکرات سایرین و عقیده فرد مبتنی بر اینکه دیگران درباره اش چگونه قضاوت می
کنند.»
با استفاده از این مقدمه می توان به
ضرورت ایجاد ابزارهای «مراقبت های اجتماعی غیر رسمی» اشاره داشت که در نظم بخشیدن
به رفتارهای اجتماعی بسیار کارآمد و مؤثرند. این مراقبت ها صورت می گیرند تا افراد
مطابق الگوهای رفتاری مطلوب جامعه عمل کنند و از الگوهای نامطلوب پرهیز کنند. اگر
تأملی هر چند گذرا به این وظیفه خطیر داشته باشیم، به درستی درخواهیم یافت که کسی
را یارای انجام این مهم نیست الّا نیروی توانمند بسیج. از آنجایی که بسیجی رهرو راه الهی است و پیام الهی را با مدد از سیره و
بیان اهلبیت ازقرآن دریافت می کند و همواره
در تلاش است تا وظیفهی حساس اصلاح جامعه اسلامی را بر دوش بکشد و تمامی ملامت ها
را با جان و دل پذیرا باشد. شاید اطالهی کلام باشد که باز از وظیفه شناسی، ایثار
و از خودگذشتگی بسیج در راه حفظ خط مشی ها و تداوم انقلاب سخن بگوئیم ولی درک بسیج
از ضرورت سالم سازی جامعه اسلامی با انجام فریضه مهم امر به معروف و نهی از منکر
علیرغم برخی بی مهری ها، از چنان ارزش و جایگاهی برخوردار است که اگر نگوییم
بالاتر از فریضه جهاد مستقیم و حضور در میدان رزم است، قطعاً همسنگ چنین جایگاهی
خواهد بود.
بسیج مملوّ از رفتارهایی است که وظیفه شناسی آحاد اعضای آن نسبت به
انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر، دستاوردهای درخشانی را برای جامعه
انقلابی ایران رقم زده است. حرکتی که شهید محبی ها برای پیاده کردن این اصل قرآنی
انجام دادند، هیچگاه از ذهن جامعه محو نخواهد شد و چه شیرین بود این حرکت
خداپسندانه با اقدامی که خانواده این شهید بزرگوار در عفو قاتل فرزندشان انجام
دادند. اگر شهادت جوانان در جنگ تحمیلی یک پیام روشن آن هم «استقامت و ایستادگی در
برابر دشمن» را برای جامعه ایران و همه نسل های آتی انقلاب به ارمغان آورد، شهادت
شهید امر به معروف و نهی از منکر «محبی» عامل دو پیام برای جوانان و ملت ایران بود
که از خودگذشتگی و پاسداری از ارزش های اصیل دینی و انقلابی توسط شهید محقق گردید
و «ایثار و گذشت از حق خود» توسط خانواده او در زمانی که می توانستند «انتقام به
جای عفو» را مبنای رفتار خود قرار دهند، به عنوان یک فرهنگ غالب جامعه بسیجیان، در
جامعه نهادینه گردید. به همین جهت است که باید بسیج را احیا کننده
فریضه امر به معروف و نهی از منکر دانست و تا زمانی که چنین
فرهنگی با این پشتوانه قوی معنوی در بسیج فعال است، پذیرش هر گونه کژی و ناراستی
در جامعه دور از انتظار خواهد بود.
منبع:بسیج نیوز